ریشههای تکوین نظریهی اعجاز قرآن و تبیین وجوه آن در قرون نخست
author
Abstract:
کهنترین منابع کلامی، حدیثیو تفسیری عالمان مسلمان طی قرون نخست به ندرت نظریهای روشن درباب وجه اعجاز قرآنبیان میکنند. این در حالی است که در آغاز قرن پنجم، این بحث در آثار محققانی چون باقلانی،قاضی عبدالجبار و شریف مرتضی به نحوی بالغ و کامل مطرح میشود. غیبت این امر از یکسو و حضور انبوهی از مباحث قرآنی دیگر در آثار اسلامی قرون نخست اسلامی از سوی دیگر،این پرسش را در میان میآورد که عالمان اسلامی از کی و تحت چه شرایطی به موضوعاعجاز قرآن و تبیین وجه آن پرداختهاند. این مقاله میکوشد با مروری بر پیشینهیمباحث مرتبط، دو خاستگاه تاریخی برای پیدایش و نظریهپردازی درباب وجه اعجاز قرآن درقرون نخست بازشناسی کند: نخست مباحثات و مناظرات کلامی مسیحیان و مسلمانان درباب نشانههاینبوّت حضرت محمد(ص) و دوم تلاشهای ادبی و کلامی معتزلهی بصره و بغداد. پس از ایندوران، متکلمان معتزلی این امر را در قرن چهارم بیشتر و بیشتر مطرح کردند که دراواخر این قرن، درآمد. از آغاز قرن پنجم، نظریهپردازی درباب اعجاز و تبیین وجهاعجاز قرآن هم در آثار کلامی و هم در آثار تفسیری عالمان تمامی فِرَق متداول و به یکیاز مباحث اساسی در دو دانش تفسیر و علوم قرآن تبدیل شده است.
similar resources
ریشه های تکوین نظریه ی اعجاز قرآن و تبیین وجوه آن در قرون نخست
کهن ترین منابع کلامی، حدیثیو تفسیری عالمان مسلمان طی قرون نخست به ندرت نظریه ای روشن درباب وجه اعجاز قرآنبیان می کنند. این در حالی است که در آغاز قرن پنجم، این بحث در آثار محققانی چون باقلانی،قاضی عبدالجبار و شریف مرتضی به نحوی بالغ و کامل مطرح می شود. غیبت این امر از یکسو و حضور انبوهی از مباحث قرآنی دیگر در آثار اسلامی قرون نخست اسلامی از سوی دیگر،این پرسش را در میان می آورد که عالمان اسلامی ...
full textتبیین ریشههای قرآنی اندیشۀ کلامی اعجاز قرآن
برخی اندیشمندان میان «اعجاز» قرآن در اصطلاح متکلمان و «الهی بودن» این کتاب فرق نهاده، در همسویی اندیشۀ اعجاز قرآن با آیات قرآن تشکیک کردهاند. از سوی دیگر بعضی دانشمندان برای دفاع از اعجاز ذاتی قرآن در برابر اندیشۀ «صرفه»، دلالت آیات موسوم به تحدّی را کافی ندانسته و بر اجماع امّت تکیه دارند. گویا نقش قرآن به عنوان سرچشمۀ اندیشۀ کلامی اعجاز قرآن چندان شناخته نیست. در این پژوهش با استناد به بیانه...
full textبازخوانی اعجاز قرآن کریم با تأکید بر تحلیل وجوه هدایتی آن
قرآن کریم به عنوان مهمترین معجزه رسول مکرم اسلام(ص)، و سندی بر نبوّت ایشان مطرح است. کتابی که کسی نمیتواند نه «مثل» آن و نه همانند قسمتی از آن- حتی به اندازه یک سوره- بیاورد. این مسئله در آیاتی چند از قرآن به صورت عبارات «مبارز طلبانهای» که به آن «تحدّی» گویند، به چشم میخورد. در تعیین وجه اعجاز قرآن، وجوه متعددی ذکر شده است که از آن جمله میتوان به بلاغت و فصاحت خارقالعاده، زیباییهای ظاهری،...
full textMy Resources
Journal title
volume 46 issue 1
pages 113- 144
publication date 2013-07-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023